دکتر فلسفی در گفتگوی رادیویی برنامه بزرگراه همت؛ پیشرفت‌ها و چالش‌های بخش کشاورزی
دکتر فلسفی در گفتگوی رادیویی برنامه بزرگراه همت؛
پیشرفت‌ها و چالش‌های بخش کشاورزی
پیشرفت‌ها و چالش‌های کشاورزی ایران؛ بررسی سهم کشاورزی در اقتصاد و اشتغال
در گفتگوی رادیویی برنامه “بزرگراه همت” از رادیو تهران، دکتر پیمان فلسفی، نماینده مردم تهران و نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، به بیان پیشرفت‌ها و چالش‌های بخش کشاورزی کشور پرداخته و بر اهمیت توجه ویژه به این حوزه تأکید کرد.
افزایش تولیدات کشاورزی و رشد بهره‌برداران
وی در ابتدا به آمارهای اقتصادی بخش کشاورزی اشاره کرد و گفت: “در سال ۱۴۰۲، سهم کشاورزی در تولید ناخالص داخلی ۸.۳ درصد و سهم آن در اشتغال کشور ۱۴.۵ درصد بوده است. ظرفیت اشتغال‌زایی این بخش بین ۲۵ تا ۳۰ درصد برآورد می‌شود، اما همچنان با ظرفیت واقعی فاصله داریم.”
دکتر فلسفی افزود: “در گذشته تعداد شاغلان در این بخش بیشتر بوده است، اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که در سال‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۳، حجم تولیدات کشاورزی حدود ۸۹۰ میلیون دلار افزایش داشته است. این رشد نشان‌دهنده افزایش ظرفیت‌های بخش کشاورزی است. همچنین، طبق سرشماری اخیر مرکز آمار، تعداد بهره‌برداران کشاورزی نسبت به سال ۱۳۹۵ حدود ۳ درصد افزایش یافته است.”
وی ادامه داد: “این اعداد نشان‌دهنده آن است که کشاورزی دارای مزیت‌های خاصی است که می‌تواند توجه مردم و سرمایه‌گذاران را جلب کند. با سرمایه‌گذاری مناسب در این بخش، نه تنها تولید افزایش می‌یابد، بلکه منافع بیشتری نصیب مردم خواهد شد.”
سرمایه‌گذاری در کشاورزی؛ فرصتی برای توسعه زیرساخت‌ها
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به میزان سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، گفت: “طی ۷۰ سال گذشته، میزان سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی کمتر از ۵ درصد کل سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی کشور بوده است. این عدد قابل توجه نیست، اما پس از انقلاب اسلامی، پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در این حوزه حاصل شده است. در اوایل انقلاب، محصولات زراعی، باغی و دامی محدودی داشتیم، اما اکنون به دستاوردهای قابل توجهی در این حوزه دست یافته‌ایم.”
رشد ۵ برابری تولید کشاورزی پس از انقلاب اسلامی/ چالش های امروز کشاورزان
دکتر فلسفی همچنین به رشد تولید محصولات کشاورزی اشاره کرد و افزود: “در ابتدای پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، تولید محصولات زراعی، باغی و دامی کشور حدود ۲۵ میلیون تن بود. اما با تلاش‌های انجام‌شده، حجم تولیدات کشاورزی به حدود ۱۳۰ میلیون تن رسیده است. این رشد بیش از ۵ برابری نشان‌دهنده توفیقات چشمگیر در این بخش است.”
وی تأکید کرد: “نگاه به بخش کشاورزی همواره جهادی و مبتنی بر استفاده بهینه از ظرفیت‌های طبیعی و انسانی موجود بوده است. به همین دلیل، دستاوردهای قابل توجهی در عرصه تولید کشاورزی به دست آمده است.”
با این حال، نماینده مردم تهران به چالش‌ها و مشکلات کشاورزان نیز اشاره کرد و گفت: “کشاورزان امروز با موانع و مشکلات متعددی روبه‌رو هستند که نیازمند توجه جدی و چاره‌اندیشی مسئولان است. دولت و مجلس باید با همکاری و هم‌افزایی، راه‌حل‌هایی مؤثر برای رفع این مشکلات ارائه دهند و کشاورزی را به عنوان محور توسعه کشور مورد حمایت قرار دهند.”
در ادامه گفتگوی رادیویی برنامه “بزرگراه همت”، دکتر پیمان فلسفی، نماینده مردم تهران و نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی بر اهمیت سلامت محصولات کشاورزی و مدیریت منابع آبی تأکید کرد.
توسعه آبیاری نوین؛ راهکاری برای مقابله با کم‌آبی
دکتر فلسفی با اشاره به دستاوردهای کیفی در بخش کشاورزی گفت: “پس از انقلاب، با توسعه زیرساخت‌های کشاورزی، شاهد پیشرفت‌های چشمگیری در این بخش بوده‌ایم. یکی از این پیشرفت‌ها، توسعه روش‌های آبیاری نوین است. پیش از انقلاب، تنها ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی کشور تحت پوشش آبیاری نوین قرار داشت، اما اکنون این رقم به بیش از ۲ میلیون هکتار رسیده و برنامه‌ریزی برای افزایش آن به ۵ تا ۶ میلیون هکتار در دست اجراست.”
اجرای طرح جهش تولید در دیم‌زارها و تأکید بر استفاده از فناوری‌های نوین
وی همچنین به طرح “جهش تولید در دیم‌زارها” اشاره کرد و افزود: “با توجه به کم‌آبی، فعال‌سازی ظرفیت‌های دیم‌زارها اهمیت زیادی دارد. این طرح که مورد تأیید مقام معظم رهبری قرار گرفته، توانسته سطح زیر کشت دیم‌زارها را به حدود ۵ میلیون هکتار برساند. اگر بر کشت علوفه نیز تمرکز کنیم، می‌توانیم سطح کشت را تا ۱۲ میلیون هکتار افزایش دهیم.”
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس همچنین بر استفاده از فناوری‌های نوین و یافته‌های تحقیقاتی تأکید کرد و گفت: “بهره‌گیری از آخرین فناوری‌ها و بذرهای جدید، ظرفیت بزرگی برای افزایش بهره‌وری کشاورزی فراهم کرده است.”
سلامت محصولات کشاورزی ایران؛ الگویی برای صادرات جهانی
در ادامه، دکتر فلسفی به وضعیت سلامت محصولات کشاورزی داخلی اشاره کرد و گفت: “محصولات کشاورزی داخلی از نظر سلامت و ارگانیک بودن در سطح قابل قبولی قرار دارند. کشور ما به دلیل برخورداری از خاک حاصلخیز، آب‌وهوای مناسب و اقلیم‌های متنوع، شرایط طبیعی ایده‌آلی برای تولید محصولات کشاورزی، به‌ویژه محصولات باغی، دارد.”
وی افزود: “کشاورزان و باغداران از فناوری‌های روز مانند انواع کودها و سموم برای مقابله با بیماری‌ها و آفات استفاده می‌کنند. بررسی‌های انجام‌شده توسط مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور نشان داده که میزان آلاینده‌ها و باقی‌مانده مواد غیرمجاز در محصولات کشاورزی، از جمله میوه‌ها، سبزیجات و صیفی‌جات، در حد استانداردهای بین‌المللی است. این امر نشان‌دهنده سالم بودن محصولات داخلی است.”
صادرات گسترده محصولات کشاورزی به بازارهای جهانی
دکتر فلسفی همچنین به صادرات گسترده محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: “صادرات محصولات کشاورزی به کشورهای خلیج فارس، کشورهای CIS، اروپا، روسیه و پاکستان که استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای دارند، خود گویای کیفیت و سلامت محصولات ایرانی است. به عنوان مثال، صادرات ۱۰۰ هزار تن سیب به پاکستان در سال گذشته، پس از ۲۰ سال وقفه، نشان‌دهنده رقابت‌پذیری و کیفیت بالای محصولات داخلی است.”
بحران کم‌آبی و ضرورت مدیریت منابع آبی کشور
وی در بخش دیگری از سخنان خود به چالش‌های مرتبط با منابع آبی کشور پرداخت و گفت: “کشور ما با مشکل کم‌آبی مواجه است. منابع آبی تجدیدپذیر کشور حدود ۹۸ میلیارد متر مکعب است، اما سالانه تنها ۳۹۶ میلی‌متر بارش دریافت می‌شود که از این میزان، ۷۳ درصد به دلیل تبخیر از دست می‌رود. این نشان می‌دهد که باید در ذخیره‌سازی و جمع‌آوری آب بازنگری شود.”
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس تأکید کرد: “وزارت نیرو اعلام می‌کند که بیش از ۹۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این رقم واقعی نیست و حدود ۴۰ درصد از ۸۲ میلیارد متر مکعب آب مورد استفاده، در مزرعه مصرف می‌شود. بخشی از این آب نیز از زمان تأمین تا رسیدن به مزارع هدر می‌رود که نیازمند اصلاح روش‌های آبیاری است.”
مصوبه مجلس برای توسعه آبیاری نوین تا سال ۱۴۰۴
دکتر فلسفی در پایان به مصوبه مجلس شورای اسلامی برای توسعه آبیاری نوین در سال ۱۴۰۴ اشاره کرد و گفت: “طبق مصوبه مجلس برای سال ۱۴۰۴، دولت تا ۱۰۰ درصد هزینه‌های پروژه‌های زیربنایی و توسعه آبیاری نوین را در طرح‌های عام‌المنفعه تأمین خواهد کرد. پیش از این، ۸۵ درصد از این هزینه‌ها توسط دولت به صورت کمک بلاعوض تأمین می‌شد و کشاورزان تنها ۱۵ درصد به صورت نقدی یا تأمین مصالح و نیروی انسانی مشارکت می‌کردند. این روند که مدتی متوقف شده بود، دوباره در بودجه سال آینده احیا شد. این مصوبه تحول بزرگی را در سال ۱۴۰۴ به دنبال خواهد داشت و کشاورزان می‌توانند با خیال راحت از این حمایت‌ها بهره‌مند شوند.”
تأمین آب شرب و اهمیت توسعه پایدار در کشاورزی؛
در ادامه گفتگوی رادیویی برنامه “بزرگراه همت” از رادیو تهران، دکتر پیمان فلسفی، نماینده مردم تهران و نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به چالش‌های تأمین آب شرب و ضرورت توسعه پایدار در بخش کشاورزی، تأکید کرد که مدیریت منابع آبی و توجه به نیازهای مردم از اولویت‌های اصلی کشور است.
دکتر فلسفی با اشاره به مصرف آب شرب کشور گفت: “آب شرب تنها حدود ۱۰ درصد از کل مصرف آب کشور را به خود اختصاص می‌دهد، اما مصرف آن در ۱۵ تا ۲۰ سال گذشته حدود ۸۰ درصد افزایش یافته است. این افزایش، چالش‌های قابل‌توجهی در تأمین پایدار آب شرب به همراه داشته و بخشی از آن به دلیل رشد جمعیت است.”
وی افزود: “برای مقابله با این چالش، باید سیستم‌های تأمین، بازگردانی و تصفیه آب در کشور بهبود یابد. متأسفانه در بسیاری از شهرها، آب شرب برای مصارفی همچون استحمام و شست‌وشو استفاده می‌شود، در حالی که این منبع استراتژیک باید صرفاً برای شرب و مصارف ضروری به کار رود. مجلس شورای اسلامی در این راستا در حال پیگیری راهکارهای عملی و قانونی است.”
نقش مجلس در پیگیری مطالبات مردم
نایب‌رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، با تأکید بر ارتباط نزدیک نمایندگان مجلس با مردم گفت: “نمایندگان مجلس به‌طور مستمر مشکلات و نیازهای مردم را از طریق قانون‌گذاری پیگیری می‌کنند. در حوزه کشاورزی، هیچ روزی نمی‌گذرد که نمایندگان درباره مشکلات و نیازهای کشاورزان صحبت نکنند. به‌ویژه در خصوص تأخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان، از دولت خواسته‌ایم که پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهد تا کشاورزانی که نقش کلیدی در تأمین امنیت غذایی کشور دارند، حمایت کافی را دریافت کنند.”
دکتر فلسفی با اشاره به اهمیت توسعه پایدار در کشاورزی گفت: “کشاورزی یکی از ارکان اصلی اقتصاد کشور است و باید پایدار و اثربخش باشد. در بند ۹ اصل ۴۳ قانون اساسی، بر اهمیت زراعت، دامداری و صنعت تأکید شده است. اگر کشاورزی مورد حمایت قرار گیرد، صنعت نیز با جهش همراه خواهد شد.”
ظرفیت‌های صادراتی و ارتقای تولید پروتئین
وی با اشاره به دستاوردهای کشاورزی کشور پس از انقلاب اسلامی ادامه داد: “امروز حدود ۱۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می‌کنیم، اما ظرفیت کشور برای تولید ۳۰۰ میلیون تن نیز وجود دارد. این رقم نه تنها نیاز داخلی را برطرف می‌کند، بلکه ما را به یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان محصولات کشاورزی تبدیل خواهد کرد.”
دکتر فلسفی تأکید کرد: “برخی محصولات ایرانی همچون خرما، پسته، زعفران، انار، سیب و پرتقال در جهان بی‌نظیر هستند. ما ظرفیت صادرات گسترده این محصولات به کشورهای منطقه و سایر نقاط جهان را داریم. در زمینه تأمین پروتئین و گوشت قرمز و سفید نیز ظرفیت‌های قابل‌توجهی داریم. به‌عنوان نمونه، ۲۹ هزار واحد مرغداری فعال در کشور وجود دارد که پس از صنعت نفت، بالاترین گردش مالی را دارد. این دستاورد عظیم باید حفظ و تقویت شود.”
حرکت در مسیر توسعه با روحیه جهادی
وی در پایان با تأکید بر ضرورت همت و روحیه جهادی برای دستیابی به اهداف انقلاب گفت: “در گام دوم انقلاب، با برنامه‌ریزی و همت مضاعف می‌توانیم گام‌های مؤثرتری برداریم. باید تلاش کنیم تا با توسعه زیرساخت‌ها، کشاورزی ایران در عرصه جهانی حضوری گسترده‌تر داشته باشد. مسیر ما در بزرگراه توسعه باید با سرعت بیشتر اما بدون شتاب‌زدگی طی شود تا بتوانیم از ظرفیت‌های عظیم کشاورزی کشور به بهترین نحو بهره‌برداری کنیم.”
● پادکست های این گفتگوی رادیوئی در دیگر شبکه های اطلاع رسانی “دکتر پیمان فلسفی” اشتراک گذاری خواهد شد.
نظرات